Áo dài Việt Nam qua từng thời kỳ lịch sử

  Để chuẩn bị cho sự kiện Lễ hội Áo dài Du lịch năm 2024, sẽ diễn ra tại Hoàng thành Thăng Long nhân dịp Kỷ niệm 70 năm ngày Giải phóng Thủ Đô (10/10/1954 – 10/10/2024). Hãy cùng điểm những mẫu áo dài đẹp trong từng thời kỳ của Việt Nam nhé.

_{Áo dài Giao lãnh (ảnh internet)}

Áo dài giao lãnh

Đầu tiên, phải kể đến “Áo dài giao lãnh” xuất hiện trong giai đoạn đất nước ta bị chia cách thành hai đàng. Đây là loại trang phục có thiết kế rộng với hai đường xẻ bên hông hay còn gọi là tà, dài tay và cổ tay cũng được may khá rộng. Thân áo có chiều dài đến chấm gót chân và được may bằng bốn tấm vải, mặc phủ ngoài yếm lót, kết hợp cùng thắt lưng màu và váy đen.
Áo giao lãnh có kiểu cổ áo gần giống với áo tứ thân tuy nhiên phần vạt áo phía trước không cần buộc giống áo tứ thân. Dù chỉ mang hình dáng sơ khai của áo dài nhưng vẫn cảm nhận được những nét duyên dáng, nhẹ nhàng của loại trang phục này.

_{Áo dài tứ thân (ảnh internet)}

Áo dài tứ thân

Tiếp theo là sự ra đời của “Áo tứ thân” vào thế kỷ XVIII, được biến tấu từ áo dài giao lãnh.Theo các nhà nghiên cứu lịch sử, để tiện hơn trong việc lao động sản xuất của người phụ nữ, chiếc áo giao lãnh cũ được may rời 2 tà trước để buộc lại với nhau, thông xuống thành 2 tà áo ở giữa, 2 tà sau may liền lại thành vạt áo. Kết hợp quen thuộc đi cùng chiếc áo tứ thân là chiếc yếm, khăn mỏ quạ hay nón quai thao.
Loại áo này so với áo giao lãnh chưa thực sự biến đổi nhiều, thường được may màu tối nhưng vẫn mang đến cảm giác mộc mạc, nhẹ nhàng, khiêm tốn cho người mặc.

Áo dài ngũ thân (áo tấc)

Áo dài ngũ thân

Áo dài ngũ thân là sự tiếp nối của áo tứ thân, xuất hiện trong giai đoạn trị vì của vua Gia Long ở thế kỷ 19. Có thiết kế dựa trên áo dài tứ thân với 4 vạt được may thành 2 tà trước và 2 tà sau, phom áo rộng, có cổ và cực kỳ thịnh hành đến đầu thế kỷ XX.
Điểm khác biệt duy nhất là trang phục này được may thêm vạt áo thứ năm giống như mảnh áo lót kín đáo vừa thể hiện nét tinh tế vừa khiêm nhường của người mặc. Sự thay đổi này nhằm phân biệt tầng lớp quý tộc và tầng lớp lao động nghèo, chứng tỏ sự khác biệt về địa vị và giai cấp xã hội thời đó.

_{Áo dài Lemur (ảnh internet)}

Áo dài Lemur

Vào năm 1939, kiểu áo dài cách tân đầu tiên ra đời với tên gọi “Áo dài Lemur”, được cải biến từ áo ngũ thân do hoạ sĩ Cát Tường sáng tạo và đặt theo tên tiếng Pháp của bà. Khác với phom dáng truyền thống, áo có 2 vạt trước và sau, được may ôm sát theo những đường cong của cơ thể, tôn lên vẻ thướt tha, yêu kiều đầy quyến rũ của người phụ nữ.
Các chi tiết tay phồng, cổ khoét trái tim được lấy cảm hứng từ chiếc váy tay phồng của phương Tây làm cho áo dài Lemur càng thêm phần thời thượng. Để tăng thêm nét nữ tính, hàng nút phía trước được mở sang một chỗ mở áo dọc theo vai rồi chạy dọc theo một bên sườn.

_{Áo dài Lê Phổ (ảnh internet)}

Áo dài Lê Phổ

Là sự kết hợp giữa áo tứ thân và áo dài Lemur, áo dài Lê Phổ được hoạ sĩ Lê Phổ thiết kế thành một bộ trang phục tinh tế và thu hút hơn bởi những đường cong bó thanh mảnh, trẻ trung và mới mẻ.
Áo dài Lê Phổ đã loại bỏ hết những yếu tố phương Tây không phù hợp với phong tục tập quán của người Việt mà chiếc áo dài Lemur đem đến. Vạt áo được may dài và ôm sát cơ thể, tay không phồng, cổ kín với hàng khuy áo bên phải, thể hiện phong cách Việt Nam áo dài riêng biệt. Kiểu áo này đã trở nên vô cùng phổ biến vào những năm 50, được phụ nữ Việt ưa thích suốt thời gian dài.

_{Áo dài Raglan (ảnh internet)}

Áo dài Raglan

Hình thái tiếp theo là “Áo dài Raglan”, hay còn gọi là áo dài ráp-lăng, xuất hiện năm 1960 được thiết kế bởi nhà may Dung ở Đakao, Sài Gòn.
Áo dài Raglan được may ôm khít vừa vặn cơ thể kết hợp cùng cách nối tay từ vị trí cổ chéo xuống. Hai tà áo dài nối với nhau bằng một hàng nút và lược bỏ đi phần đường nhăn ở nách áo làm trang phục trở nên tinh tế hơn. Thiết kế này vừa làm giảm thiểu nếp nhăn ở nách, đồng thời giúp người phụ nữ cử động tay thoải mái, linh hoạt. Đây là tiền đề cho phong cách áo dài sau này.

_{Áo dài Trần Lệ Xuân (ảnh internet)}

Áo dài Trần Lệ Xuân

Trong thập niên 60, áo dài thêm một lần nữa thay đổi với kiểu dáng quyến rũ hơn, được gọi là áo dài bà Nhu. Trần Lệ Xuân – Đệ Nhất Phu Nhân nước Việt Nam Cộng Hòa là người đã thiết ra kiểu áo dài này, bỏ đi phần cổ áo gọi là áo dài cổ thuyền. Ban đầu, thiết kế này bị phản đối rất nhiều vì không hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam, song sau này lại được ưa chuộng bởi sự đơn giản, thoải mái mà tinh tế.

_{Áo dài truyền thống (ảnh internet)}

Áo dài truyền thống Việt Nam từ năm 1970 đến nay

Trải qua nhiều thời kỳ lịch sử, chiếc áo dài truyền thống Việt Nam chính thức ra đời những năm 1970 và được lưu giữ đến hiện tại. Áo dài đã trở thành quốc phục, thừa kế những nét tinh hoa nhất từ lịch sử hình thành và phát triển, đồng thời thể hiện nét văn hoá, truyền thống của người Việt.

_{Áo dài cách tân}

Áo dài cách tân xuất hiện từ năm 2017

Dẫu cho có những sự biến đổi về kiểu dáng từ kín đáo cho đến hiện đại, phá cách, tà áo dài truyền thống vẫn giữ được nét đẹp đậm đà, khí chất riêng biệt mà không trang phục nào mang lại được. Vẫn giữ phom dáng ôm sát theo đường cong quyến rũ của người phụ nữ, áo dài cách tân ngày nay được thiết kế với kiểu dáng cách tân hiện đại. Cũng chính bởi sự cách điệu mới mẻ, độc đáo mà áo dài ngày càng được hiện diện nhiều hơn trong cuộc sống của người phụ nữ Việt.

 _{Tổng hợp}